II.Meşrutiyet sonrası Türk Fikir ve Edebiyat hayatında mühim bir rol oynamış olan “Genç Kalemler” mecmuası bugüne kadar bir bütün olarak ele alınmış ve incelenmiş değildir. Çeşitli monografilerde, edebiyat tarihlerinde, ansiklopedilerde ve o devre dair araştırmalarda yer yer zikirler ve atıflar dışında, “Genç Kalemler” Mecmuası sistematik bir tetkike tabi tutulmamıştır.
1910-1912 yılları arasında 33 sayı çıkmış olan mecmua, bilhassa “Yeni Lisan” hareketiyle o devrin kültür hayatına tesir etmiş, hatta Cumhuriyet dönemindeki dil hareketleri büyük nisbetle oradan kaynaklanmıştır. Dilde Türkçülük, hakikatte yeni bir kültür ideolojisidir. Ve Genç Kalemler, bu ideolojinin “nâşir-ı efkârı”dır. II.Meşrutiyetin getirdiği o anarşik hürriyet ortamında insicamlı bir dil, kültür ve edebiyat faaliyeti, Türkçülük ideolojisine göre, önce bu mecmua etrafında toplanmıştır.
“Yeni Lisan” yazarlarının ve onların tesiriyle başka yazarların ileri sürdükleri fikirler, esas itibariyle bugün de geçerliliğini korumakta ve münakaşa edilmektedir. Ziya Gökalp’ın “Dilde Türkçülük” olarak sonradan sistemleştirdiği görüşlerin hareket noktası “Yeni Lisan” olduğu gibi, Servet-i Fünûn ve Fecr-i Atî Osmanlıcasından ve “Tasfiyecilik” akımından tâbiî ve yaşayan Türkçe’ye geçiş, Genç Kalemler”in fikrî ve edebî mücadelesiyle mümkün olmuştur.
Ancak biz çalışmamızda mecmuayı sadece dil bakımından değil, ihtiva ettiği bütün konular itibariyle inceledik. Bu muhteva tetkikini bu çalışmanın çerçevesine sığdırmak için teferruattan ziyade, ana fikirler ve hâkim görüşler üzerinde durduk. Bu maksatla mecmuanın dört cildinde yayınlanan yazıları tek tek ele alarak bunları, dil, edebiyat, felsefe, sosyoloji, müsbet ilimler gibi ana başlıklar altında ele aldık. Ayrıca “Genç Kalemler” mecmuasının hazırlık devresini teşkil eden “Hüsün ve Şiir” mecmuasını genel olarak inceledik. Bunun yanında “Genç Kalemler” mecmuası üzerinde bundan sonra çalışacakların ve şu veya bu şekilde mecmuadan yararlanacakların istifadesine sunulmak üzere hazırlanmıştır.
II.Meşrutiyet devri fikir ve edebiyat hayatımızın bir cephesini aksettiren “Genç Kalemler” mecmuası üzerindeki bu araştırmamız, bundan sonraki araştırmalara sadece bir başlangıç mahiyetindedir. Mecmuanın bilhassa devrinde maruz kaldığı tenkitler de gözönünde bulundurularak, daha geniş ve derin şekilde incelenmesi ve bu suretle Türk kültür ve edebiyat tarihindeki çok mühim yerinin ve katkısının aydınlatılması her bakımdan yararlı olacaktır.
Bu araştırmamız esasen Prof.Dr. Birol Emil yönetiminde yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştı. Milli edebiyat sahasındaki araştırmaların azlığı, öğrencilerimize Milli edebiyat derslerinde yardımcı bir kaynak temini düşüncesi, bizi bu araştırmayı yeniden gözden geçirip bazı ilavelerle yayınlamaya sevketmiştir. Bu vesile ile öncelikle hocam Prof.Dr.Birol Emil’e, eserin ortaya çıkmasında emeği geçen herkese teşekkür ederim.